ISRO અને IIT ગુવાહટી X-કિરણ પલ્સર પર મહત્વપૂર્ણ શોધ કરે છે

આ તાજેતરની શોધે વૈજ્ઞાનિક જગતને આકાશગંગાની કેટલીક રહસ્યમય બાબતોને વધુ સારી રીતે સમજવામાં મદદ કરવાની શક્યતા દર્શાવી છે. ભારતીય સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગનાઇઝેશન (ISRO) અને આઇઆઈટીઘુઆહાટી (IIT ગુવાહટી) ના સંશોધકોએ પલ્સર Swift J0243.6+6124ની X-કિરણોનું અભ્યાસ કરીને નવી શોધો બહાર પાડી છે. આ પલ્સર, જે આપણી ગેલેક્સી અંદર સ્થિત છે, તે X-કિરણોમાં માત્ર 3% પોલારાઇઝેશન બતાવે છે, જે વર્તમાન સિદ્ધાંતોની અપેક્ષાઓ કરતાં નોંધપાત્ર રીતે ઓછી છે.

Swift J0243.6+6124: એક નવા પલ્સરની શોધ

Swift J0243.6+6124 પલ્સર 2017-2018 દરમિયાન નાસાના Swift અવકાશયાન દ્વારા શોધવામાં આવ્યો હતો. તે અલ્ટ્રાલ્યુમિનસન્ટ X-કિરણ સ્ત્રોતો (ULXs)માંથી એક માનવામાં આવે છે. ULXs સામાન્ય રીતે મધ્યમ-માસના કાળિયા સાથે જોડાય છે, પરંતુ Swift J0243.6+6124 પલ્સર તરીકે ઓળખાય છે. આ પલ્સરનો અભ્યાસ અસાધારણ છે, કારણ કે તે X-કિરણ પલ્સર તરીકે ઊલટું વર્તન દર્શાવે છે, જે આપણને ન્યુટ્રોન તારાઓના ભૌતિક લક્ષણો વિશે નવી સમજ આપે છે.

અપ્રતિષ્ઠિત શોધ અને તેના અસરકારક પરિણામો

ISRO અને IIT ગુવાહટી ના સંશોધકોએ X-કિરણની પોલારાઇઝેશનને ધ્યાને લઈ, NASA ના Imaging X-ray Polarimetry Explorer (IXPE), Neutron Star Interior Composition ExploreR (NICER) અને Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR) મિશનોના ડેટાનો ઉપયોગ કર્યો. અભ્યાસમાં, શોધવામાં આવ્યું કે Swift J0243.6+6124 ની X-કિરણોની પોલારાઇઝેશન માત્ર 3% છે, જે ટકાવારી વર્તમાન સિદ્ધાંતો કરતાં ઘણું ઓછી છે. આ શોધનું મહત્વ એ છે કે તે ન્યુટ્રોન તારાઓના આસપાસના મજબૂત ચુંબકીય ક્ષેત્રોની સિદ્ધાંતોને પડકાર આપે છે, જે X-કિરણોની વર્તન સમજવાનો માર્ગ ફરીથી દર્શાવે છે.

વિશેષજ્ઞોની અભિપ્રાય

ISRO ના ડૉ. અનજુ નંદી ने જણાવ્યું છે કે આ શોધ પલ્સરોની રેડિએશન વર્તન વિશેના માન્ય સિદ્ધાંતોને પુનરાવલોકન કરવાની જરૂરિયાત દર્શાવે છે. IXPE મિશનની મદદથી આ ઓછી પોલારાઇઝેશન સ્તરોને શોધવામાં સફળતા મળી છે, જે X-કિરણ પલ્સરોના અભ્યાસમાં નવું મંચ પૂરું પાડે છે. IIT ગુવાહટી ના પ્રોફેસર સંતાબ્રતા દાસે જણાવ્યું છે કે આ શોધ અમારી સમજણમાં નવા અવલોકનો પ્રદાન કરે છે અને ન્યુટ્રોન તારાઓના ચુંબકીય ક્ષેત્રોની ધોરણોને પડકાર આપે છે.
આગામી સંશોધન માટે નવા માર્ગ

આ શોધ એ ન્યુટ્રોન તારાઓ અને X-કિરણ પલ્સરોના અભ્યાસમાં નવા માર્ગો માટે પ્રવૃત્તિ આપી છે. વૈજ્ઞાનિકો અને ખગોળશાસ્ત્રીઓ આ માહિતીના આધારે આગળના સંશોધનમાં નવા આશય શોધી શકશે. આ પલ્સરનો અભ્યાસ વૈશ્વિક સ્તરે X-કિરણ સ્ત્રોતોના ભવિષ્યના અભ્યાસ માટે મહત્વપૂર્ણ પ્રેરણા બની શકે છે.

સારાંશ

ISRO અને IIT ગુવાહટી દ્વારા કરવામાં આવેલી આ શોધે X-કિરણ પલ્સરોની ગહન સમજણમાં મકાન ફેરફાર કરવાની ક્ષમતા દર્શાવી છે. Swift J0243.6+6124 ના ઓછી પોલારાઇઝેશનથી હજી વધુ તપાસ અને સંશોધનની જરૂરિયાત ઊભી થાય છે, જે આખા અકાશગંગાની ઉન્મુક્ત અભ્યાસ માટે નવા માર્ગો પ્રદાન કરે છે.